《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

TĒ6 Koàn TĒ7 chiuⁿ LÔMÁ Ê HOATTÊNG第六卷第七章 羅馬 ê 法庭

作者 Tâi e̍k:Ko Tekchiong,Siutēng Lîm Chùnio̍k & Chng Hūiphêng 2025.01.26





TĒ7 chiuⁿ LÔMÁ Ê HOATTÊNG

Góa ē kìtit ū chi̍tūi kó͘chá pêngiú, i chòe gínná ê sî, tī sió hakhāu só͘ beh siá, koanhē le̍ksú ê lūnbûn, sī chíū nn̄g ê bêngbo̍k nātiāⁿ, chiūsī lūn kóng, "Le̍ksú tiong chòe tēit hó ê lâng," nā bô, chiūsī lūn kóng, "Le̍ksú tiong chòe tēit pháiⁿ ê lâng." I só͘ chai· ê, chíū o͘ kap pe̍h, nn̄g khoán ê lâng nātiāⁿ. Chēchē lâng teh siá Iésu ê le̍ksú, siôngsiông ū siū chitkhoán khenghiòng ê énghióng, tìkàu ū sitlo̍h hit ê kèta̍t. Chittia̍p lán sī bēthang ēng hitkhoán ê hoattō͘, siūⁿ beh lâi siá sìchiàⁿ ê le̍ksú. Tī lán jînlūi ê kenggiām tiong si̍tchāi bô chi̍t lâng sī choânjiân o͘, iā tûkhì Iésu ígōa, bô chi̍t lâng sī choânjiân pe̍h.

Pília̍pto ê chòlâng khiok ū chēchē chhògō͘ tī·leh, putkò chiôngtiong chòetōa ê chhògō͘, chiūsī i ūitio̍h kiaⁿhiâⁿ tiàm tī Lômá hit ê chittò͘ ê hôngtè, tìkàu énghióngtio̍h i símphòaⁿ Iésu ê thàitō͘. I sī kongtō ê símphòaⁿkoaⁿ, puttān ánni, i sī ū tôngchêng i chit ê Hoānlâng, iā ū chhōekhòaⁿ símmi̍h hoattō͘ thang tháupàng I.

Chèng chèsi kap tiúⁿló, íki̍p kengha̍ksū lóng tìì ti̍tti̍t kiâⁿ chìnchêng, beh tòa Iésu khì chhâiphòaⁿsī, chiūsī Pília̍pto só͘ chē ê kongtn̂g, tìkàu liâmpiⁿ bē kìtit tī lō͘ni̍h, ūitio̍h Iûtāi só͘ tútio̍h ê chó͘tòng. Chitpái sǹgsī si̍tchāi ê símphòaⁿ, ài beh koattēng chit ê Hoānlâng ê ūnmiā.

Tī hit chákhí, iok chhittiám, koanhē kòsò͘ itchhè ê chhiúsio̍k lóng siathoat hósè, hitsî Chóngtok ū khui kongtn̂g. Lán chittia̍p sī cheksî thang kámkaktio̍h lán só͘ tiàm tī chi̍t ê giâmsiok, bô phiankiàn ê sin ê khongkhì tiong. Lūn Lômá ê hoattêng, nā m̄sī lán chaiiáⁿ ū hithō tùihoán ê sūsi̍t, khahsiông sī phahsǹg in ê símphòaⁿ lóng sī chiàu kongtō. In ū chimchiok chhōe khòaⁿ ū símmi̍h thang līek hoānlâng. Ū chēchē Lômá hoat ê ha̍kchiá, sī chhutla̍t kanchèng chit tiám. Iā khah āulâi Huisūto͘ beh símphòaⁿ Pólô hitsî, i ū piáusī chit ê itpoaⁿ ê goânlí. "Ū chi̍t lâng, chiūsī Huile̍ksū só͘ lâu tī kaⁿ·ni̍h ê, góa tī Êlúsalém ê sî, chiah ê chèsithâu kap Ιûthài ê tiúⁿló kiû tēng i ê chōe. Góa ìn kóng, pīkò kap goânkò iáubōe tùisìn, bē tittio̍h kihōe hunsò͘ i ê ànchn̄g, chiū sūn jînchêng, chiong i kau hō͘ lâng, m̄sī Lômá lâng ê lē." Chhinchhiūⁿ chitkhoán kongtō ê símphòaⁿ ê goânlí, sī ū khakli̍p tī Lômá ê hoattêng. Só͘í lán tio̍h chimchiok, bo̍htit chiapla̍p itpoaⁿ ê kongkek, chiūsī kóng, Pília̍pto sī bô chiàu kongtō ê hoattō͘ lâi pān I.

Koanhē chēchē khoán. Lán siôngsiông sī ohtit tiauhô hit ê kìsū, māsī ohtit thang pâi in teh saⁿ tùimn̄g ê sūnsū. Putkò lán ài chhamkhó tī tēhng ê Lômá hoattêng, sò͘siông teh mn̄gàn ê khoánsit, iā tùi ánni lâi chhìkhòaⁿ, thang lâi pâi hit ê símmn̄g ê sūnsū.

Hit ê chêngkéng, chiūsī tī Pília̍pto ê tiongtiān ê chhimchíⁿtiâⁿ ê thiⁿlō͘ni̍h. Ū Chóngtok chē tī chháiphòaⁿ ê chōūi, i ê khoán, sī chin hoa̍tphoat, iā sī chhinchhiūⁿ peng ê khoánsit, koh mā ū hiánchhut i sī thóngtī bînchok ê kiaungō͘ ê thàitō͘ tī·leh. I sī bô ài Ιûthài lâng, iāsī chin kiaⁿ in, inūi Ιûthài lâng ū hō͘ i chia̍pchia̍p khó͘sim, hùikhì. I sī ū Lômá lâng ê khìkhài, gâu biáusī tī tēhng tiong, tī chongkàusiōng, hiah ê goânbê ê lâng, chóngsī tùi Lômá chènghú ū giâmgiâm siū hoanhù, kiò i bô pitiàu tio̍h siôngsiông chòesū kek in ê siūkhì.

Chittia̍p tī Lômá hoatlu̍t sī bô ū kiámsū ê koaⁿchit tī·leh. Bē chiphêng lu̍thoat ê tāiseng, chhībīn tekkhak tio̍h thêchhut in ê kòsò͘chn̄g. Konghōe ê tāipiáu ū lâi khiā tī koaⁿhú ê bīnchêng chòe goânkò, ia̍h símphòaⁿkoaⁿ chiū chiàu siông ê hoattō͘ lâi chìnhêng mn̄g kóng,
"Lín kò chit ê lâng símmi̍h ànkiāⁿ?" Lán bat thiaⁿkìⁿ ū lâng sī tùi chit kù teh gīlūn kóng, i sī lóng m̄chai Iésu ê sū, che sī bô tekkhak ánni. Putlūn siáⁿkhoán, chit kù sī bô thang chòesímmi̍h chèngkù, putkò sī phòaⁿkoaⁿ khuitn̂g ê sî, sò͘siông só͘ teh mn̄g ê ōe. Lán sī bēthang liáukái in sī ìn hit ê khah bô lé ê ōe. "Chit ê lâng nā m̄sī pháiⁿlâng, goán chiū bô chiong I kau hō͘ lí." kiámchhái inūi in bô túhó ê líiû, só͘í kanta ài thoa khah tn̂g ê sîkan nātiāⁿ. Pília̍pto chiū cheksî chekpī in.
"Siatsú lín nāsī bô símmi̍h iàukín ê sū beh kò tī chit ê hoattêng, siatsú nāsī koanhē lín púnkok ê hongsio̍k nātiāⁿ, lín thang kakī tòakhì, chiàu lín ê lu̍thoat khì pān I"

In chiū ìn kóng, "Goán bô thâi lâng ê koân."
Chit kù ōe sī thang cheksî chísī lán chaiiáⁿ, in sī beh kòsò͘ I síchōe. Tùi ánni, Pília̍pto ū chútiuⁿ in ài ū ittēng ê kòchn̄g, iā tōabīn in ū siá tī chóani̍h. Tī ēbīn só͘ kìchài· ê, chiūsī le̍ksúka Lō͘ka só͘ chimchiok chísī lán chai ·ê. "Goán khòaⁿ chit ê lâng (1) bêhe̍k goán ê pehsìⁿ, (2) kìm lâng la̍p sòe hō͘ Kaisat, (3) kakī chhengchòe Mesíiah chòe Ông."

Lūn thâu chi̍t tiám ê kòsò͘, sī bô hunbêng ê sū. Tōabīn in iāsī phahsǹg chit hāng sī putsêng būntê. Iā tējī tiám ê kòsò͘ bêngbêng sī bô sūsi̍t. Iésu só͘ kóng ê chhaputto sī tùi hoán. Lūn tēsaⁿ tiám sǹgsī ū gûihiám sèng tī·leh, sī kòsò͘ I ū beh hoánpoān Lômá hôngtè ê lu̍thoat. só͘í Pília̍pto bē biántit sīntiōng lâi koansim chit tiám.

Chiàu hoattêng ê koànsio̍k, Pília̍pto sī ài tiàu pīkò ·ê lâi, hō͘ i piānbêng sī "ū chōe ásī bô chōe." Pília̍pto chiū mn̄g I kóng, "Lí sī Ιûthài lâng ê Ông mah?" Iésu chaiiáⁿ i só͘ mn̄g· ê, ū bô bêng ê só͘chāi tī·leh, chiū ìn kóng, "Lí kóng chit ê ōe sī tùi lí kakī ásī tùi pa̍tlâng chiong góa ê sū kā lí kóng? Lí sī teh mn̄g khòaⁿ góa sī Ông, chiūsī chiàu lí ê ōe só͘ kóng ê, ásī teh mn̄g khòaⁿ góa sī Mesíiah, chiūsī chiàu Ιûthài lâng só͘ hongsiaⁿ· ê?"

Pília̍pto chiū búbān, piānpok I kóng, "Góa kiámsī Ιûthài lâng? lín Ιûthài lâng ū hongsiaⁿ siáⁿkhoán, hé, góa sī choânjiân putkoán. Lí púnkok ê lâng kap chiah ê chèsithâu chiong lí kau hō͘ góa. Lí kójiân cháiⁿiūⁿ chòe ah? Lí kám sī Ông ?"

Iésu kóng, "Lí kóng chiūsī. Chóngsī góa ê kok m̄sī sio̍k chit sèkan. Góa ê kok nā sio̍k chit sèkan, chiū góa ê chheēng tekkhak chengchiàn." Pília̍pto sī ài tittio̍h koh khah bêngliâu ê ìntap, chiū mn̄g kóng, "Lí teh kóng, góa ê kok! Ánni lí kám sī Ông?"

"Sī lah! Góa sī Ông. Góa chiūsī hoānnā tuichhōe chinlí ê lâng ê Ông. Hoānnā sio̍k chinlí ê lâng beh thiaⁿ góa ê siaⁿ."

Hit ê kiaungō͘ ê Lômá koaⁿ, chiū léngchhiò kóng, "Lí kóng chinlí! Tàuté chinlí sī símmi̍h?"

Putkò kiatkio̍k Pília̍pto sī bêngchai chit ê Mesíiah kîsi̍t sī bô piáuchhut hiánjiân ê hêngûi, ū ài beh hoántùi Lômá chènghú.

Āulâi chiàu khòaⁿ Pília̍pto sī ū khì kap hiah ê goânkò ê chhamsiông, sòa kā in kóng, "Góa khòaⁿ I bô chōe." I ê ìsù só͘ kóng, lín ū kò I ài hoánpoān, chóngsī bô si̍tchāi ê kunkù tī·leh. Chiàu pêngsiông ê hoattō͘, chit pái sǹg thang kóng sī bô chōe ê phòaⁿkoat. Iā chiàu khòaⁿ tio̍h soah chit ê símphòaⁿ chiah tio̍h. Siatsú chit pang sī bô chōe ê phòaⁿkoat, tōabīn sī engkai tio̍h soah. Chiàu Pília̍pto só͘ thiaⁿ, suijiân Iésu ū kanchèng I sī Mesíiah, iā suijiân ū sêngjīn I sī Ông, iūkoh suijiân hiah ê kuntòe I ê lâng, íki̍p I tônghiong ê pêngiú ū káisoeh I sī ài beh hoánpoān Lômá ê koânsè, iáukú chiàu Pília̍pto só͘ sìn, in sī ū gō͘kái I, koh sìn Iésu sī bô ū ìsù ài beh hoánpoān Lômá tèkok. Chiàu hoatlí siōng khiok sī thang ēng I só͘ kóng ê ōe lâi tēng I ê chōe, chóngsī I si̍tchāi sī bô ū ìsù beh hoánpoān. Tùi ánni Pília̍pto sī ài hiah ê goânkò ê lâng bo̍htit biánkióng beh lâi kòsò͘ I.

In ū chhutla̍t lâi chhuipek chit tiám. Iésu púnsin to ū kòpe̍k I sī Ông, iā iūkoh hiah ê kuntè I· ê māsī ū ánni sìn, só͘í ài i tio̍h chiàu hôngtè ê hoattō͘ lâi pān I. In sī ē thang ēng chit tiám lâi tēng I ê chōe, iā in chaiiáⁿ in sī thang biánkióng Pília̍pto hē chhiú lâi tēng I síchōe, inūi i sī kiaⁿ hôngtè ê lâng. "Hoānnā lia̍h kakī chòe ông ·ê, sī pōepoān Kaisat."

Pília̍pto engkai tio̍h mài chhap in ê ìkiàn, che sī khoài kóng ê sū. Sī lah, i engkai tio̍h ánni chiah tio̍h. Chóngsī beh chòe ánni, sī chámjiân tio̍h ài ū ióngkám chiah ē chòetit. I chaiiáⁿ Lômá chènghú sī tē it chhiⁿkiaⁿ ·ê, chiūsī tī Pale̍ksuthèng ū lâng beh khílâi kakī kanchèng i púnsin sī Mesíiah. Inūi chènghú íkeng ū ūitio̍h chit ê tāichì hùiliáu chinchōe ê simsîn. Pília̍pto simlāi siūⁿliáu, chaiiáⁿ in úntàng beh kòsò͘ tī Kaisat Thêpíliû, chiūsī i sī bô ài ê, ê bīnchêng, kóng, "Chit ê lâng tī kongtn̂g bêngbêng to ū kanchèng I sī Mesíiah. Iā Ιûthài lâng, íki̍p hiah ê kuntè I ê lâng, to si̍tchāi bêngbêng ū káisoeh I ê só͘ chòe sī chi̍t chióng ê kekbēng. Hoántńg Pília̍pto kòjîn ê ìkiàn, só͘ kóng chit ê lâng si̍tchāi lóng bô ū ìsù ài beh chòe hiah ê teh kuntè I ê lâng só͘ teh phahsǹg ê. I ū chiong i kòjîn ê ìkiàn, iā hoántùi chènglâng ê kanchèng, lâi tháupàng chit ê lâng." Pília̍pto siūⁿ liáu putchí jûloān, tìkàu chìnthè liónglân. I kiám tio̍h chiàu hoatlísiōng ê ìsù, lâi ûike̍h i ê liôngsim, biánkióng soankò I ê só͘chōe ?

Chittia̍p tī chit ê símphòaⁿ ū hiánchhut chi̍t chân hìchhut khoán ê chêngkéng, chiūsī ū chit ê chheia̍h tùi chit ê Chóngtok ê hūjînlâng the̍h chi̍t tiuⁿ toaⁿ lâi chùì i kóng, "Chit ê lâng sī gīlâng, lí m̄thang kansia̍ptio̍h; inūi góa kináji̍t tī bînbāng tiong ūitio̍h I chēchē kankhó͘." Tī le̍ksúsiōng siôngsiông ū chhinchhiūⁿ chit khoán ê bînbāng kap tiāuthâu, lâi phah chhiⁿkiaⁿhiah ê chhutmiâ ê Lômá lâng. Chhinchhiūⁿ Kaisat Jiûlíasu (Julius Caesar) sī ūitio̍h hutlio̍k Khaponîa (Calpurinia) ê bînbāng, chiah tio̍h tútio̍h àmsat. Hit tiuⁿ phoe si̍tchāi ū hō͘ Pília̍pto ê sim chámjiân bô pêngan.

Chóngsī sinpiⁿ ê lâng iáukú sī teh chhut tōa siaⁿ âukiò kóng, "I iôtāng pehsìⁿ, piàn Ιûthài thoânkàu, tùi Galílaiah khí kàu chia," I ê simlāi teh hūnloān, hitsî i ū hoaⁿhí thiaⁿkìⁿ kóng I sī Galílaiah ê lâng, chiū chiap chit kù, lâi siūⁿ kóng, "Chit ê lâng kám sī Galílaiah lâng? I só͘ sio̍k Hilu̍t kám sī koánhat ê lâng ? Góa kiám m̄sī tio̍h chiong chit ê chekjīm lâi hiat hō͘ Hilu̍t? Chittia̍p i tútú sī lâi tī Êlúsalém."

Chhinchhiūⁿ ánni, Pília̍pto chiū sàng I hō͘ Hilu̍t ông. Kiámchhái chit ê Galílaiah ê thâulâng, sī beh chin chhùbī tī chit ê Galílaiah ê Sianti ê sū, sòa lâi piáusī i ê ìkiàn. Chóngsī chit ê káukoài, láuliān ê Ιûthài lâng sī kàugia̍h chhongbêng, sī bē thang hō͘ Pília̍pto liûkhì. I sī bô ài beh kansia̍p tī chit khoán hoánpoān ê símphòaⁿ. Iūkoh chit ê Hoānlâng kosiōng ê thàitō͘ sī putchí jûloān i ê sim. Iésu mā bô ài tùi chit ê thâi sí Kiâⁿ sóelé Iôhaneh ê ông lâi khui chhùi kóng chi̍t pòaⁿ kù ōe. Só͘í Hilu̍t kap hiah ê chheia̍h chiū khòaⁿ I ba̍ktē bô, ēng kū ê chísek ê phàu kā I chhēng, hìlāng I sī beh chòe Ông, sòa koh sàng hêng Pília̍pto. Pília̍pto suisī ēng chit hoat, iā sī bô lō͘ thang siámpī.

Teh thènghāu Hilu̍t ê símphòaⁿ ê tiongkan, hit ê hêngsè ū ná ithoat m̄hó. Chèng chèsi ū kàugia̍h sáisō pehsìⁿ ê sim. Chittia̍p Pília̍pto ê simsîn sī tōa hunloān, bē hiáu káikoat. Tng chit ê loánjio̍k ê sî, i ū chhuipek pehsìⁿ ê sim, kóng, "Lín ū koànlē, kàu Pôaⁿkècheh, góa tio̍h pàng chi̍t ê kaⁿhoān hō͘ lín; lín ài góa pàng Nachalia̍t ê Iésu hō͘ lín bô͘? Pōtô͘ chiū chin siūkhì, tōa siaⁿ âukiò kóng, "M̄sī hit ê Nachalia̍t ê Iésu! Tio̍h pàng Palia̍ppa hō͘ goán~ Palia̍ppa! Palia̍ppa hō͘ goán!"

Ànchóaⁿ Palia̍ppa? Inūi Palia̍ppa bêngbêng to sī chèngtīhoān ūitio̍h chokloān, chiah siū koaiⁿ. I só͘ chòe· ê, suijiân sī siókhóa ê nāutōng, putlūn siáⁿkhoán, i ū ióngkám thang tíkhòng Lômá, ia̍h hiah ê pōtô͘ sī ū tôngchêng hiah ê "tíkhòng chènghú" ê lâng. Chiàu in teh khòaⁿ Iésu ē lâi hō͘ in khīkhek, hit ê si̍tchāi ê intoaⁿ sī ūitio̍h I bô beh chiàu in só͘ hibōng ê khoán lâi chokloān. Tōabīn Pília̍pto tī simlāi iā chaiiáⁿ chit ê tāichì.

Chittia̍p hit ê phòaⁿkoat ê chekjīm, ū koh hiat hêng i. I ū tiûtû putkoat. Ia̍h tī hitkhoán ê chênghêng hoānnā lâng tiûtû putkoat ·ê, sī ē sitlo̍h i ê koânui. Hiah ê chho͘iá ê peng ū ti̍tti̍t teh thè i kiànsiàu, chhinchhiūⁿ ài hiánchhut chòe peng ê khoán, ēng bô lé ê thàitō͘ lâi bēnglēng kóaⁿ hiah ê pōtô͘ chhut kongtn̂g. Pília̍pto só͘ tio̍h phòaⁿkoat, ia̍h m̄kú bô ióngkám. Tng i ê sim jûloān ê tiongkan, i koh mn̄g in, chiūsī kui chákhí só͘ teh jûloān i ê sim ê. "Ánni chiū chhengchòe Kitok ê Iésu, góa tio̍h cháiⁿiūⁿ pān I."

Hiah ê pōtô͘ sī kàugia̍h bêngpe̍k in só͘ ài khoánthāi I ê thàitō͘. In chiū chhutla̍t âukiò kóng, "Tèng I tī si̍pjīkè!" Ah! chóngsī lūn I ê sū, in lóng bô chhinchhiūⁿ Pília̍pto ê khoán, teh jûloān in ê sim. Pília̍pto tùi chit ê thiāmchēng ê Hoānlâng ū tittio̍h kîīⁿ ê ìnsiōng tī·leh. I ū kap Iésu saⁿkap kóngōe, saⁿkap tâmlūn. I m̄chaiiáⁿ tio̍h cháiⁿiūⁿ lâi susióng I. Chiôngchiân i to bēbat khòaⁿkìⁿ lâng chhinchhiūⁿ I. Tī Iésu bē thang éngoán ê ba̍kchiu, ū hoánchhut i só͘ bē thang liáukái ê gánkong tī·leh, iā chhinchhiūⁿ ū la̍t,ē giú i ê sim lâi khòaⁿchhut I ê bítiám, koh kosiōng ê khìkhài, iā koh chi̍tbīn hō͘ i khòaⁿliáu bē biántit siⁿchhut kiaⁿùi, kap sînpì ê kámliām tī·leh. I ê hūjînlâng sī bāngkìⁿ hit ê kîkoài ê bāng, māsī ū iôtāng i ê sim, lâi siⁿkhí chi̍tchéng bêsìn ê kiaⁿhiâⁿ.

"Tèng I tī si̍pjīkè! Tèng I tī si̍pjīkè!"
Pília̍pto chiū siūkhì, kóng, "Góa bô beh tèng I tī si̍pjīkè. góa ài beh piⁿphah I, iā āulâi beh pàng I!"
Chhinchhiūⁿ ánni, Pília̍pto chiū bēnglēng chheia̍h, khì liûtìtiûⁿ lâi phah hit ê bīn lóng pe̍h, siausán ê Hoānlâng, iā ēng phêtòa chòe piⁿ lâi phah I ê sinkhu kàu lâuchhut huihchúiá, hit ê hêngkū kàugia̍h chânjím, siū chiphêngchiá ê piⁿphah, tìkàu I ê sînkeng kiaⁿ kàu ngia̍uhngia̍uhchhoah. Khaksi̍t tī hit chákhí hiah ê Lômá ê pengtūitiong, tēit hāchiān· ê, ū khiākhí tī hit ê pengiâⁿ! Tûkhí chiahê, siáng ū simchiâⁿ thang lāmsám kiâⁿ i, lâi khoánthāi chit ê tiāmchēng, kan khó͘ ê Iésu! In ū pīⁿ chhìá ê biánliû lâi chhahlap tī i ê thâukhak. Iā koh hiaⁿh Pília̍pto só͘ chhēng ê kū ê chísek phàu kā I chhēng tha̍h tī I hit ê teh chhuthuih ê kengthâu. I ū ēng chhêá lâi phah I ê chiàⁿchhiú, koh hìlāng I kóng, "Ιûthài lâng ê Ông, pêngan ah!"

Āulâi Pília̍pto ū chòeāu lâi chhuipek in, kiû in ê lînbín. I ū bēnglēng hit ê Hoānlâng chhutlâi, khiā tī chènglâng ê bīnchêng. "Iésu tì chhìá ê biánliû, chhēng chísek ê phàu chhutlâi gōabīn. Pília̍pto koh kā in kóng, "Lí khòaⁿ chit ê lâng!"

Tī tōebīnchiūⁿ, chiônglâi kiám bat ū chhinchhiūⁿ chit khoán ê chêngkéng ? Siōngtè éngoán ê Kiáⁿ, ū ūitio̍h lâng ê chōe, lîmkàu sèkan siūsí, koh tio̍h ēng thunlún chungiâm ê thàitō͘, lâi khiā tī I só͘ chhòngchō chòe hāchiān ê lâng ê bīnchêng, sòa siū piⁿphah kàu lâu huih, iā siūtio̍h ta̍k ténghō ê lêngjio̍k kap hìlāng. In kiám sī bē tôngchêng lâng, bē lînbín lâng? Kiámsī Sattàn iā ū ji̍p tī in ê sim?
"Tèng I tī si̍pjīkè! Tèng I tī si̍pjīkè!"
Pília̍pto kanta khiāteh chùba̍k khòaⁿ I, iā simlāi ū kiaⁿùi, ū jûloān. I koh thiaⁿkìⁿ ū bêngliāng ê siaⁿim tùi hit ê hoattêng teh chhut kóng, "I engkai sí, inūi I lia̍h púnsin chòe Siōngtè ê Kiáⁿ," hitsî tī i ê simlāi koh hoatseng chi̍t chióng bêsìn ê kiaⁿhiâⁿ.

Siōngtè ê Kiáⁿ! Pília̍pto thiaⁿkìⁿ I sī Siōngtè ê Kiáⁿ, chiū ithoat chhiⁿkiaⁿ, tùi ánni chiū koh ji̍p kongtn̂g lâi mn̄g I kóng, "Lí tùi tálo̍h lâi? Chóngsī Iésu bô ìn i." Inūi I chai chitsî beh lâi ìntap ànchóaⁿ sǹgsī bô līek.

Chiàu khòaⁿ, che ū ithoat phah chhiⁿkiaⁿ i ê sim, "Lí kám bôài kā góa kóng? Kiám m̄chai góa ū koân thang pàng lí, ia̍h ū koân thang tèng Lí tī si̍pjīkè?"

Iésu ū chhinchhiūⁿ chi̍t ê siōngténg lâng ê khoán, khiampi kap I ê ēbīn lâng kóngōe, iā sī chhinchhiūⁿ chi̍t ê símphòaⁿ koaⁿ ū tāmpo̍h untián i ê hoānlâng ê khoán, lâi kā i kóng,
"Nā m̄sī tùi téngbīn hō͘ lí, chiū lí bô koân thang pān góa; lí khiok sī pháiⁿ, chóngsī chiong góa kau hō͘ lí ê lâng, i ê chōe sī kohkhah tāng."

Pília̍pto beh cháiⁿiūⁿ lâi pān chit ê Iésu, chiūsī chhengchòe Kitok ê ah? I sī chin ài ūi I. I ê liôngsim ū chhuipek i tio̍h ánni chòe. chóngsī hit ê chânjím, khoài siūkhì, kāu giâugî, koh hiongok, láuliān ê Thêpíliû ū hiánchhut tī i ê bīnchêng. I chaiiáⁿ Ιûthài lâng só͘ kóng chit kù thiauchiàn ê ōe, sī ū pauhâm hánghoah ê ìsù tī·leh. "Lí nā pàng chit ê lâng, chiū m̄sī Kaisat ê pêngiú." Taⁿ i beh cháiⁿiūⁿ chòe? Putlūn siáⁿ khoán, i sī ài tittio̍h thébiān, chiū hiat hit ê cheksêng lâi kui tī só͘ engkai kui ê só͘chāi. Pília̍pto khòaⁿkìⁿ bô chháikang, hoántńg ná jiáuloān, chiū phâng chúi, tī chènglâng ê bīnchêng sé chhiú, kóng, "Tī chit ê gīlâng ê huih, góa bô chōe, lín kakī táⁿsǹg. Pehsìⁿ lóng ìn kóng, I ê huih kui tī goán kap goán ê kiáⁿsun!"

Lán m̄bián koh chìnchêng lâi chhuichhek ànchóaⁿ. Lán sī chaiiáⁿ hit ê kiatkio̍k. Tī hit ê phòaⁿkoat tōa ê choánki ê sî, Iésu ū chùba̍k khòaⁿ chit ê khólîn, bô támliōng ê Pília̍pto, ū cháiⁿiūⁿ pàngsak i ê ló͘le̍k. "Tùi ánni, i chiū chiong Iésu kau hō͘ in khì tèng si̍pjīkè."

Che chiūsī Pília̍pto tùi chit ê chhengchòe Kitok ê Iésu ê pānhoat. Ūitio̍h i bô támliōng ê só͘ chòe, tī nn̄gchheng nî kú i ū giâ i kakī só͘ chha̍k ê kê, inūi bô lūn tī tálo̍h, Kitoktô͘ ū teh liām in ê Sìnkeng kóng, "TĪ Púntiu Pília̍pto jīmlāi siūkhó͘."



第七章 羅馬 ê 法庭

我ē記得有一位古早朋友，伊做gín-á ê時，tī小學校所beh寫，關係歷史ê論文，是只有兩个名目niā-niā，to̍h是論講：「歷史中做第一好ê人」，若無，to̍h是論講：「歷史中最第一pháiⁿ ê人。」伊所知-·ê，只有烏kah白，兩款ê人niā-niā。chē-chē人teh寫耶穌ê歷史，常常有受chit款傾向 ê影響，致到有失落hit-ê價值。Chit時咱是bē-tàng用hit款ê法度，想beh來寫四正 ê歷史。Tī咱人類 ê經驗中，實在無一人是全然烏，也除去耶穌以外，無一人是全然白。

彼拉多ê做人卻有chē-chē錯誤tī-·leh，不過從中最大ê 錯誤，to̍h是伊為tio̍h驚惶 tiàm tī羅馬 hit-ê嫉妒ê皇帝，致到影響tio̍h伊審判耶穌ê態度。伊是公道 ê 審判官，m̄-nā án-ne，伊是有同情伊chit-ê犯人，也有chhōe看啥物法度thang tháu放伊。

眾祭司kah 長老，以及經學士 lóng 致意直直行進前，beh帶耶穌去裁判所，to̍h是彼拉多所坐 ê公堂，致到liâm-piⁿ bē記得tī路裡，為tio̍h 猶大所tú-tio̍h ê 阻擋。Chit-pái算是實在ê 審判，ài beh決定chit-ê 犯人ê運命。

Tī hit 早起，約七點，關係告訴一切 ê 手續lóng設法好勢，hit時總督有開公堂。咱chit時是即時 thang感覺tio̍h咱是tiàm tī一个嚴肅、無偏見 ê新ê空氣中。論羅馬 ê 法庭，若m̄是咱知影有hit款對反 ê事實，khah常是phah算in ê 審判lóng是照公道。In有chim-chiok chhōe看有啥物thang利益犯人，有chē-chē羅馬法 ê 學者，是出力見證chit點。也khah後來Hui-sū-tō͘ beh 審判保羅hit時，伊有表示 chit-ê仝款ê原理。」有一人，to̍h是Hui-le̍k-sū所留tī監裡 ê，我tī耶路撒冷ê時，chiah-ê 祭司頭kah偤太ê長老求定伊ê罪。我應講，被告 kah原告iáu未對信，bē得tio̍h 機會分訴伊ê案狀，to̍h順人情，kā伊交hō͘人，m̄是羅馬人ê例。」親像chit款公道 ê 審判 ê原理，是有確立tī羅馬 ê 法庭。所以咱tio̍h chim-chiok，m̄-thang接納一般ê攻擊，to̍h是講，彼拉多是無照公道 ê法度來辦伊。

關係chē-chē款，咱常常是oh得調和hit-ê記事，mā是oh得thang排in teh相對問 ê 順序。不過咱ài參考tī地方ê羅馬 法庭，素常 teh 問案 ê款式，也tùi án-ne來試看，thang來排hit-ê審問 ê 順序。

Hit-ê情景，to̍h是tī彼拉多ê中殿ê深井埕ê天露裡。有總督坐tī裁判ê座位，伊ê款，是真活潑，也是親像兵 ê款式，koh mā有顯出伊是統治民族ê驕傲ê態度tī-·leh。伊是無ài偤太人，也是真驚in，因為偤太人有hō͘伊chia̍p-chia̍p苦心、費氣。伊是有羅馬人ê氣概，gâu藐視tī地方中、tī宗教上，hiah-ê頑迷ê人，總是tùi羅馬政府有嚴嚴受吩咐，叫伊無必要 tio̍h常常做事激in ê受氣。

Chit時 tī羅馬法律是無有檢事ê官職tī-·leh，未執行律法ê 進前，市面的確 tio̍h提出in ê告訴狀。公會ê代表有來khiā tī 官府 ê面前做原告，亦審判官to̍h照常 ê法度來進行問講：

「Lín 告 chit-ê人啥物案件？」咱bat聽見有人是tùi chit句teh議論講，伊是lóng m̄知耶穌ê事，這是無的確án-ne。無論啥款，chit句是bē-tàng做啥物證據，不過是判官開堂 ê時，素常所teh 問 ê話。咱是bē-tàng了解in所應 hit-ê khah無禮ê話。」Chit-ê人若m̄是pháiⁿ人，阮to̍h無kā伊交hō͘你。」hoān-sè因為in無tú好ê理由，所以kan-taⁿ ài拖khah長 ê時間niā-niā。彼拉多to̍h即時責備in:
「設使lín若是無啥物要緊ê事beh告 tī chit-ê 法庭，設使若是關係lín本國ê風俗niā-niā，lín thang ka-kī帶去，照lín ê 律法去辦伊。」
In to̍h應講：「阮無thâi人ê權。」
Chit句話是thang即時指示咱知影，in是beh告訴伊死罪。Tùi án-ne，彼拉多有主張in ài有一定ê 告狀，也大面in有寫tī紙裡。Tī下面所記載-·ê，to̍h是歷史家路加所chim-chiok指示咱知-·ê。」阮看chit-ê人(1)迷惑阮 ê人民，(2)禁人納稅 hō͘該撒，(3)ka-kī稱做彌賽亞做王。」

論頭一點ê告訴，是無分明ê事，大面 in也是phah算chit項是不成問題。也第二點ê 告訴明明是無事實，耶穌所講ê差不多是對 反。論第三點算是有危險性tī-·leh，是告訴伊有beh反叛羅馬 皇帝ê 律法。所以彼拉多 bē 免得慎重來關心chit點。

照法庭 ê慣俗，彼拉多是ài召被告 ê來，hō͘伊辯明是「有罪á是無罪」。彼拉多to̍h問伊講：「你是偤太人ê王 ?」耶穌知影伊所問 ê，有無明 ê所在tī-·leh，to̍h應講：「你講chit-ê話是tùi你ka-kī á是tùi別人kā我ê事kā你講？你是teh 問看我是王，to̍h是照你ê話所講ê，á是teh 問看我是彌賽亞，to̍h是照偤太人所風聲ê？」

彼拉多to̍h侮慢，sio-chèⁿ伊講：「我kám是偤太人？lín偤太人有風聲啥款，hé，我是全然不管。你本國ê人kah chiah-ê 祭司頭kā你交hō͘我。你果然án怎做ah?你kám是王?」

耶穌講：「你講to̍h是。總是我ê國m̄是屬chit世間。我ê國若屬 chit世間，to̍h我ê差用的確爭戰。」彼拉多是ài得tio̍h koh-khah明瞭 ê應答，to̍h問講：「你teh講，我ê國！Án-ne你kám是王?」
「是lah!我是王。我to̍h是凡若走chhōe真理ê人ê王，凡若屬真理ê人beh 聽我ê聲。」

Hit-ê 驕傲ê羅馬 官，to̍h冷笑講：「你講真理！到底真理是啥物？」

不過結局彼拉多是明知chit-ê彌賽亞其實是無表出顯然ê行為，有ài beh反對羅馬政府。

後來照看彼拉多是有去kah hiah-ê 原告 ê 參siông，soah kā in講：「我看伊無罪。」伊ê意思是講，lín有告伊ài 反叛，總是無實在ê 根據 tī-·leh。照平常 ê法度，chit pái算 thang講是無罪 ê 判決。也照看tio̍h soah chit-ê 審判 chiah tio̍h。設使chit pang是無罪 ê 判決，大面是應該tio̍h soah。照彼拉多所聽，雖然耶穌有見證伊是彌賽亞，也雖然有承認伊是王，又koh雖然hiah-ê 跟tòe伊ê人，以及伊同鄉 ê朋友有解說伊是ài beh反叛羅馬 ê權勢，iáu-koh照彼拉多所信，in是有誤解伊，koh信耶穌是無有意思ài beh反叛羅馬帝國。照法理上卻是thang用伊所講ê話來定伊ê罪，總是伊實在是無有意思beh反叛。Tùi án-ne，彼拉多是ài hiah-ê 原告 ê人m̄-thang勉強 beh來告訴伊。

In有出力來催逼chit點，耶穌本身 to有告白伊是王，也又koh hiah-ê 跟tòe伊ê mā是有án-ne信，所以ài伊tio̍h照皇帝ê法度來辦伊。In是ē-thang用chit點來定伊ê罪，也in知影in是thang勉強彼拉多下手來定伊死罪，因為伊是驚皇帝ê人。」凡若掠ka-kī做王 ê，是背叛該撒。」

彼拉多應該tio̍h mài chhap in ê意見，這是快講ê事。是lah，伊應該tio̍h án-ne才 tio̍h。總是beh做án-ne，是相當tio̍h ài有勇敢chiah ē做得。伊知影羅馬政府所第一生驚ê，to̍h是tī巴勒斯坦有人beh起來ka-kī見證伊本身是彌賽亞。因為政府已經有為tio̍h chit-ê tāi-chì費了真chē ê心神。彼拉多心內想了，知影in穩當beh告訴tī該撒提比流，to̍h是伊所無ài ê，ê面前，講：「Chit-ê人tī 公堂明明to有見證伊是彌賽亞。也偤太人，以及hiah-ê 跟tòe伊ê人，to實在明明有解說伊ê所做是一種ê 革命。反轉彼拉多個人 ê意見，是講chit-ê人實在lóng無有意思ài beh做hiah-ê teh跟tòe伊ê人所teh phah算-·ê。伊有kā伊個人 ê意見，也反對眾人ê 見證，來tháu放chit-ê人。」彼拉多想了不止jû亂，致到進退兩難。伊kám tio̍h照法理上 ê意思，來違逆伊ê 良心，勉強宣告伊ê死罪?

Chit時 tī chit-ê 審判有顯出一chân戲齣款ê情景，to̍h是有chit-ê差役tùi chit-ê 總督ê婦人人the̍h一張單來注意伊講：「Chit-ê人是義人，你m̄-thang 干涉tio̍h；因為我今á日tī 眠夢中為tio̍h伊chē-chē艱苦。」Tī歷史上 常常有親像chit款ê 眠夢 kah 兆頭，來phah生驚hiah-ê出名 ê羅馬人。親像該撒Jiû-lí-a-su(Julius Caesar)是為tio̍h忽略Kha-po-nî-a(Calpurin ia)ê 眠夢，chiah tio̍h tú-tio̍h暗殺。Hit張phoe實在有hō͘彼拉多ê心相當無平安。

總是身邊ê人iáu-koh是teh出大聲喉叫講：「伊搖動人民，遍偤太傳教，tùi加利利起到chia。」伊ê心內teh混亂，hit時伊有歡喜聽見講伊是加利利ê人，to̍h chiap chit句，來想講：「Chit-ê人是加利利人?伊kám是屬 希律所管轄 ê人?我kám m̄是tio̍h kā chit-ê 責任來hiat hō͘ 希律？chit時伊tú-tú是來tī耶路撒冷。」

親像án-ne，彼拉多to̍h送伊hō͘希律王。Κiám-chhái chit-ê加利利ê頭人，是beh真趣味tī chit-ê加利利ê先知ê事，soah來表示伊ê意見。總是chit-ê狡獪、老練 ê偤太人是夠額聰明，是bē-tàng hō͘彼拉多liû去。伊是無ài beh干涉tī chit款反叛 ê 審判。又koh chit-ê 犯人高尚 ê態度，是不止jû亂伊ê心。耶穌mā無ài對chit-ê thâi死行洗禮約翰ê王來開嘴講一半句話。所以希律 kah hiah-ê差役to̍h看伊目地無，用舊ê紫色 ê袍kā伊穿，戲弄伊是beh做王，soah koh送還彼拉多。彼拉多雖是用chit法，也是無路 thang閃避。

Teh thèng候希律 ê 審判 ê中間，hit-ê形勢有ná koh-khah m̄好。眾祭司有夠額使唆人民ê心，chit時彼拉多ê心神是大紛亂，bē曉解決。當chit-ê軟弱ê時，伊有催逼人民 ê心，講：「Lín有慣例，到Pôaⁿ過節，我tio̍h放一个監犯hō͘ lín；lín ài我放拿撒勒 ê耶穌hō͘ lín ?」暴徒to̍h真受氣，大聲喉叫講：「M̄是hit-ê拿撒勒 ê耶穌！Tio̍h放巴拉巴hō͘阮！巴拉巴！巴拉巴hō͘阮！」

Án怎巴拉巴？因為巴拉巴明明to是政治犯，為tio̍h 作亂，才受關。伊所做-·ê，雖然是小khóa ê鬧動，無論啥款，伊有勇敢 thang抵抗羅馬，亦hiah-ê 暴徒是有同情hiah-ê「抵抗政府」ê人。照in teh看，耶穌ē來hō͘ in khī-khek，hit-ê實在ê因端是為tio̍h 伊無beh照in所希望 ê款來作亂，大面彼拉多 tī心內也知影chit-ê tāi-chì。

Chit時 hit-ê 判決 ê 責任，有koh hiat還伊。伊有躊躇不決，亦tī hit款ê情形凡若人躊躇不決-· ê，是ē失落伊ê 權威。Hiah-ê 粗野 ê兵有直直teh替伊見笑，親像ài顯出做兵 ê款，用無禮ê態度來命令趕hiah-ê 暴徒出公堂。彼拉多是tio̍h判決，亦m̄-koh無勇敢。當伊ê心jû亂ê中間，伊koh問 in，to̍h是kui早起所teh jû亂伊ê心-·ê。「Án-ne to̍h稱做基督ê耶穌，我tio̍h án怎辦伊。」

Hiah-ê 暴徒是夠額明白 in所ài款待伊ê態度，in to̍h出力喉叫講：「釘伊tī十字架！」Ah!總是論伊ê事，in lóng無親像彼拉多ê款，teh jû亂 in ê心。彼拉多 tùi chit-ê恬靜ê 犯人有得tio̍h 奇異 ê印象 tī-·leh。伊有kah耶穌做伙講話，做伙 談論。伊m̄知影tio̍h án怎來思想伊。從前伊to bē-bat看見人親像伊，tī耶穌bē-tàng永遠ê目chiu，有反出伊所bē-tàng了解ê 眼光 tī-·leh，也親像有力，ē giú伊ê心來看出伊ê美點，koh 高尚 ê氣概，也koh一面 hō͘伊看了bē 免得生出驚畏，kah神祕ê感念tī-·leh。伊ê婦人人所夢見 hit-ê奇怪ê夢，mā是有搖動伊ê心，來生起一種迷信 ê驚惶。

「釘伊tī十字架！釘伊tī十字架！」 彼拉多to̍h受氣，講：「我無beh 釘伊tī十字架，我ài beh鞭phah伊，也後來beh放伊！」

親像án-ne，彼拉多to̍h命令差役，去留置場來phah hit-ê面 lóng 白、消瘦ê 犯人，也用皮帶做鞭來phah伊ê身軀到流出血水á，hit-ê刑具夠額殘忍，受執行者 ê鞭phah，致到伊ê神經驚到ngia̍uh-ngia̍uh-chhoah。確實tī hit 早起hiah-ê羅馬 ê兵隊中，第一下賤 -·ê，有khiā起tī hit-ê兵營！除了chiah-ê，啥人有心情thang lām-sám行伊，來款待chit-ê 恬靜、艱苦ê耶穌！In有編刺á ê冕旒來chhah-lap tī伊ê頭殼。也koh hiaⁿh彼拉多所穿ê舊ê 紫色袍kā伊穿tha̍h tī伊hit-ê teh出血ê 肩頭。伊有用榕á來phah伊ê 正手，koh戲弄伊講：「偤太人ê王，平安ah!」

後來彼拉多有最後來催逼in，求in ê 憐憫。伊有命令hit-ê 犯人出來，khiā tī眾人ê面前。「耶穌戴刺á ê冕旒，穿紫色 ê袍出來外面」。彼拉多koh kā in講：「你看chit-ê人！」

Tī 地面上，從來kám bat有親像chit款ê情景?上帝永遠ê Kiáⁿ，有為tio̍h人ê罪，來到世間受死，koh tio̍h用吞忍尊嚴 ê態度，來khiā tī伊所創造做下賤 ê人ê面前，soah受鞭phah到流血，也受tio̍h ta̍k 等號 ê 凌辱 kah 戲弄。In kám是bē同情人，bōe 憐憫人? Kám是撒但也有入tī in ê心?
「釘伊tī十字架！釘伊tī十字架！」
彼拉多kan-taⁿkhiā-teh 注目看伊，也心內有驚畏，有jû亂。伊koh聽見有明亮 ê聲音tùi hit-ê 法庭 teh出講：「伊應該死，因為伊掠本身做上帝ê Kiáⁿ。」hit時tī伊ê心內koh 發生一種迷信 ê驚惶。

上帝ê Kiáⁿ！彼拉多聽見伊是上帝ê Kiáⁿ，to̍h koh-khah生驚，tùi án-ne to̍h koh入公堂來問伊講：「你tùi tó位來？總是耶穌無應伊。」因為伊知chit時beh來應答án怎算是無利益。

照看，這有koh-khah phah生驚伊ê心。「你kám bô beh kā我講?Kám m̄知我有權 thang放你，亦有權 thang釘你tī十字架?」

耶穌有親像一个上等人ê款，謙卑kah伊ê下面人講話，也是親像一个 審判官有淡薄恩典伊ê 犯人ê款，來kā伊講：
「若m̄是tùi 頂面 hō͘你，to̍h你無權thang辦我；你卻是pháiⁿ，總是kā我交hō͘你ê人，伊ê罪是koh-khah重。」

彼拉多 beh án怎來辦 chit-ê耶穌，to̍h是稱做基督-·ê ah?伊是真ài為伊，伊ê 良心有催逼伊tio̍h án-ne做。總是hit-ê 殘忍、快受氣、kāu僥疑，koh凶惡、老練ê提比流有顯出tī伊ê面前。伊知影偤太人所講chit句挑戰 ê話，是有包含哄hoah ê意思 tī-·leh。「你若放chit-ê人，to̍h m̄是該撒 ê朋友。」Taⁿ伊beh án怎做？無論啥款，伊是ài得tio̍h 體面，to̍h hiat hit-ê責成來歸tī所應該歸ê所在。彼拉多看見無chhái-kang，反轉ná擾亂，to̍h捧水，tī眾人ê面前洗 手，講：「Τī chit-ê 義人ê 血，我無罪，lín ka-kī打算。人民lóng 應講，「伊ê 血歸tī阮 kah阮 ê kiáⁿ孫！」

咱m̄免koh 進前來推測án怎，咱是知影hit-ê 結局。Tī hit-ê 判決大ê轉機ê時，耶穌有注目看chit-ê 可憐、無膽量 ê彼拉多，有án怎放sak伊ê 努力。」Tùi án-ne，伊to̍h kā耶穌交hō͘ in去釘十字架。」

這to̍h是彼拉多 tùi chit-ê稱做基督ê耶穌ê 辦法、為tio̍h 伊無膽量 ê所做，tī兩千年久伊有giâ伊ka-kī所鑿ê枷，因為無論tī tó位，基督徒有teh念in ê信經講：「Τī本丟彼拉多任內受苦。」