《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國目睭金金人傷重！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūi-phêng 2024.01.28




Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī


《 Le̍ksek toánphêng 》　 Lí Lâmhêng

　　　 Tiongkok ba̍kchiu kimkim lâng siongtiōng!

Itgoe̍h cha̍psaⁿ, Bînchìntóng hāusoánjîn Lōa Chhengtek kah hù chóngthóng hāusoánjîn Siau Bíkhîm tòngsoán Tâioân tē 16 jīm chóngthóng hù chóngthóng. Sèkài kok kok siosòa hiòng lán kionghí, ū 25 ê Aubêng kah Auchiu kokka chhiaukòe 200 ūi chèngiàu piáuta̍t chiokhō; paukoat Engkok gōakau tāisîn卡梅倫, 立陶宛 gōakau pō͘tiúⁿ 藍斯柏吉斯, íki̍p Hoatkok, Tekkok, Ìtāilī gōakaupō͘ mā tī itgoe̍h cha̍psì kā lán chiokhō, kîtha tēkhu paukoat Ji̍tpún gōabū tāisîn KamekawaYōko（ 上川陽子） itgoe̍h cha̍psaⁿ àm tāipiáu Ji̍tpún chènghú chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán. Bíkok kokbūkheng布林肯 sengbêng kionghí Lōa Chhengtek tòngsoán. Itgoe̍h cha̍psì thàuchá, Sinkapho gōakau pō͘ chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán chóngthóng, Òchiu gōakau kah bō͘e̍kpō͘ chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán chóngthóng. Hoatkok kokbîn gīhōe gītiúⁿ彭佩美, Engkok kokhōe Ēgīīⁿ gōakau úigoânhōe chúse̍k 克恩斯, 立陶宛 kokhōe gītiúⁿ 希米利特, Pholân Chhamgīīⁿ hù gītiúⁿ 卡敏斯基, Aubêng thàukòe tùi gōa sūbūpō͘ lóng cheksî hiòng lán kok piáuta̍t chiokhō. Chin lântit·ê sī tēit piàn ū kah lán bô pangkau kokka ê chóngthóng chhut siaⁿ chiokhō, thâuchi̍t ūi sī 捷克chóngthóng 帕維爾 chiokhō lán kok sūnlī oânsêng bînchú soánkí. Tējī ūi sī Huilu̍tpin chóngthóng sió Mákhósū, itgoe̍h cha̍psaⁿ àm chiokhō Lōa Chhengtek tòngsoán āu chi̍t kài Tâioân chóngthóng. Tiongkok gōakau pō͘ hoatgiânjîn tûliáu khònggī ígōa, koh kiò sió Mákhósū chóngthóng tio̍h ke tha̍k chi̍tkóa chheh. Iáu ū chin chē hōtiān kóng bē oân. Tiongkok ê hoánèng lóng kāngkhoán, hiòng bó͘ kok piáuta̍t kiônglia̍t putboán, bó͘ kok giâmtiōng ûihoán chi̍tê Tiongkok goânchek, hiòng "Tâito̍k" hunlia̍t sèle̍k hoatchhut giâmtiōng chhògō͘ sìnhō, Tiongkok tùi che kiônglia̍t putboán, kiankoat hoántùi, hiòng bó͘ kok thêchhut giâmchiàⁿ kausia̍p.

Itgoe̍h cha̍psì chákhí, Tiongkok chù Ji̍tpún tāisàikoán hoatpiáu sengbêng piáusī,"Tâioân tēkhu soánkí kiatkó liáuāu, Ji̍tpún Gōasiòng kongjiân piáusī chiokhō. Tiongkok khònggī ígōa, koh kóng Tâioân sī Tiongkok ê Tâioân, Tâioân tēkhu soánkí sī Tiongkok lāipō͘ sūbū. Giâmsiok chhuichhiok Ji̍t hong chhimkhek hoánséng chhim Tâi le̍ksú, bēsái hiòng ‘Tâito̍k’ sèle̍k hoatchhut jīmhô chhògō͘ sìnhō, bēsái kā Tâi hái hôpêng úntēng kah Tiong Ji̍t koanhē chèchō kanjiáu."

Lán beh kiò Tiongkok tōatōa sèsè ê koaⁿoân tio̍h ke tha̍k chi̍t kóa chheh. Tâioân sī Tâioân lâng ê Tâioân, kah Tiongkok chi̍ttiámá koanhē to bô. Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok m̄bat koán kòe Tâioân chi̍t kang, kóng"Tâioân tēkhu soánkí sī Tiongkok lāipō͘ sūbū" oânchoân bô siôngsek! Tâioân soánkí nāsī Tiongkok lāipō͘ sūbū, chioh mn̄g Tiongkok cha̍psì ek lâng kám ū chi̍t tiuⁿ Tâioân soánphiò? Kóng "goán giâmsiok chhuichhiok Ji̍t hong chhimkhek hoánséng chhim Tâi le̍ksú,"si̍tchāi sī ô͘giân loāngí! 1894 nî chhitgoe̍h jīgō͘ hoatseng "Ji̍t Chheng chiàncheng"（ Tiongkok kóng" Kahngó͘ chiàncheng"）, Chhengkok chiànpāi, 1895 nî sìgoe̍h cha̍pchhit í chhiamsú 《 Mákoan tiâuiok 》 choh kiatsok, koahniū Tâioân tó, Phêⁿô͘ kûntó kah Tâi Phêⁿ hù sio̍k kok tósū hō͘ Ji̍tpún. Ji̍tpún kàu taⁿ m̄bat chhimlio̍k kòe Tâioân, beh kiò Ji̍tpún ánchóaⁿ "chhimkhek hoánséng chhim Tâi le̍ksú"? Siōng hóchhiò sī, Tiongkok chiok ài kóng Tâioân sī Tiongkok sînsèng léngthó͘ putkhó hunkoah ê chi̍tpō͘hūn. Sūsi̍t siōng kóng koah tio̍h koah, kóng niū tio̍h niū, jōa sînsèng? kakī bô tha̍k le̍ksú beh phiàn siáng!

　　 Tiongkok ba̍kchiu kimkim ti̍tti̍t siòng Tâioân, náchhiūⁿ iáu chin ióngkiāⁿ, tānsī lí nā thiaⁿ Tiongkok chènghú tōatōa sèsè koaⁿoân só͘ kóng ê ōe, si̍tchāi sī pēⁿ kah putchí bô khinsang. Goânlâi Tiongkok sī ba̍kchiu kimkim lâng siongtiōng! (240119)

Chù, 卡梅倫　立陶宛 藍斯柏吉斯　布林肯 彭佩美　克恩斯　希米利特 卡敏斯基　捷克 帕維爾　chhiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版



《 Le̍k-sek toán-phêng 》　 Lí Lâm-hêng

　　　 Tiong-kok ba̍k-chiu kim-kim lâng siong-tiōng!

It-goe̍h cha̍p-saⁿ, Bîn-chìn-tóng hāu-soán-jîn Lōa Chheng-tek kah hù chóng-thóng hāu-soán-jîn Siau Bí-khîm tòng-soán Tâi-oân tē 16 jīm chóng-thóng hù chóng-thóng. Sè-kài kok kok sio-sòa hiòng lán kiong-hí, ū 25 ê Au-bêng kah Au-chiu kok-ka chhiau-kòe 200 ūi chèng-iàu piáu-ta̍t chiok-hō; pau-koat Eng-kok gōa-kau tāi-sîn卡梅倫, 立陶宛 gōa-kau pō͘-tiúⁿ 藍斯柏吉斯, í-ki̍p Hoat-kok, Tek-kok, Ì-tāi-lī gōa-kau-pō͘ mā tī it-goe̍h cha̍p-sì kā lán chiok-hō, kî-tha tē-khu pau-koat Ji̍t-pún gōa-bū tāi-sîn KamekawaYōko（ 上川陽子） it-goe̍h cha̍p-saⁿ àm tāi-piáu Ji̍t-pún chèng-hú chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán. Bí-kok kok-bū-kheng布林肯 seng-bêng kiong-hí Lōa Chheng-tek tòng-soán. It-goe̍h cha̍p-sì thàu-chá, Sin-ka-pho gōa-kau pō͘ chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán chóng-thóng, Ò-chiu gōa-kau kah bō͘-e̍k-pō͘ chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán chóng-thóng. Hoat-kok kok-bîn gī-hōe gī-tiúⁿ彭佩美, Eng-kok kok-hōe Ē-gī-īⁿ gōa-kau úi-goân-hōe chú-se̍k 克恩斯, 立陶宛 kok-hōe gī-tiúⁿ 希米利特, Pho-lân Chham-gī-īⁿ hù gī-tiúⁿ 卡敏斯基, Au-bêng thàu-kòe tùi gōa sū-bū-pō͘ lóng chek-sî hiòng lán kok piáu-ta̍t chiok-hō. Chin lân-tit-·ê sī tē-it piàn ū kah lán bô pang-kau kok-ka ê chóng-thóng chhut siaⁿ chiok-hō, thâu-chi̍t ūi sī 捷克chóng-thóng 帕維爾 chiok-hō lán kok sūn-lī oân-sêng bîn-chú soán-kí. Tē-jī ūi sī Hui-lu̍t-pin chóng-thóng sió Má-khó-sū, it-goe̍h cha̍p-saⁿ àm chiok-hō Lōa Chheng-tek tòng-soán āu chi̍t kài Tâi-oân chóng-thóng. Tiong-kok gōa-kau pō͘ hoat-giân-jîn tû-liáu khòng-gī í-gōa, koh kiò sió Má-khó-sū chóng-thóng tio̍h ke tha̍k chi̍t-kóa chheh. Iáu ū chin chē hō-tiān kóng bē oân. Tiong-kok ê hoán-èng lóng kāng-khoán, hiòng bó͘ kok piáu-ta̍t kiông-lia̍t put-boán, bó͘ kok giâm-tiōng ûi-hoán chi̍t-ê Tiong-kok goân-chek, hiòng "Tâi-to̍k" hun-lia̍t sè-le̍k hoat-chhut giâm-tiōng chhò-gō͘ sìn-hō, Tiong-kok tùi che kiông-lia̍t put-boán, kian-koat hoán-tùi, hiòng bó͘ kok thê-chhut giâm-chiàⁿ kau-sia̍p.

It-goe̍h cha̍p-sì chá-khí, Tiong-kok chù Ji̍t-pún tāi-sài-koán hoat-piáu seng-bêng piáu-sī,"Tâi-oân tē-khu soán-kí kiat-kó liáu-āu, Ji̍t-pún Gōa-siòng kong-jiân piáu-sī chiok-hō. Tiong-kok khòng-gī í-gōa, koh kóng Tâi-oân sī Tiong-kok ê Tâi-oân, Tâi-oân tē-khu soán-kí sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū. Giâm-siok chhui-chhiok Ji̍t hong chhim-khek hoán-séng chhim Tâi le̍k-sú, bē-sái hiòng ‘Tâi-to̍k’ sè-le̍k hoat-chhut jīm-hô chhò-gō͘ sìn-hō, bē-sái kā Tâi hái hô-pêng ún-tēng kah Tiong Ji̍t koan-hē chè-chō kan-jiáu."

Lán beh kiò Tiong-kok tōa-tōa sè-sè ê koaⁿ-oân tio̍h ke tha̍k chi̍t kóa chheh. Tâi-oân sī Tâi-oân lâng ê Tâi-oân, kah Tiong-kok chi̍t-tiám-á koan-hē to bô. Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok m̄-bat koán kòe Tâi-oân chi̍t kang, kóng"Tâi-oân tē-khu soán-kí sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū" oân-choân bô siông-sek! Tâi-oân soán-kí nā-sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū, chioh mn̄g Tiong-kok cha̍p-sì ek lâng kám ū chi̍t tiuⁿ Tâi-oân soán-phiò? Kóng "goán giâm-siok chhui-chhiok Ji̍t hong chhim-khek hoán-séng chhim Tâi le̍k-sú,"si̍t-chāi sī ô͘-giân loān-gí! 1894 nî chhit-goe̍h jī-gō͘ hoat-seng "Ji̍t Chheng chiàn-cheng"（ Tiong-kok kóng" Kah-ngó͘ chiàn-cheng"）, Chheng-kok chiàn-pāi, 1895 nî sì-goe̍h cha̍p-chhit í chhiam-sú 《 Má-koan tiâu-iok 》 choh kiat-sok, koah-niū Tâi-oân tó, Phêⁿ-ô͘ kûn-tó kah Tâi Phêⁿ hù sio̍k kok tó-sū hō͘ Ji̍t-pún. Ji̍t-pún kàu taⁿ m̄-bat chhim-lio̍k kòe Tâi-oân, beh kiò Ji̍t-pún án-chóaⁿ "chhim-khek hoán-séng chhim Tâi le̍k-sú"? Siōng hó-chhiò sī, Tiong-kok chiok ài kóng Tâi-oân sī Tiong-kok sîn-sèng léng-thó͘ put-khó hun-koah ê chi̍t-pō͘-hūn. Sū-si̍t siōng kóng koah tio̍h koah, kóng niū tio̍h niū, jōa sîn-sèng? ka-kī bô tha̍k le̍k-sú beh phiàn siáng!

　　 Tiong-kok ba̍k-chiu kim-kim ti̍t-ti̍t siòng Tâi-oân, ná-chhiūⁿ iáu chin ióng-kiāⁿ, tān-sī lí nā thiaⁿ Tiong-kok chèng-hú tōa-tōa sè-sè koaⁿ-oân só͘ kóng ê ōe, si̍t-chāi sī pēⁿ kah put-chí bô khin-sang. Goân-lâi Tiong-kok sī ba̍k-chiu kim-kim lâng siong-tiōng! (240119)

Chù, 卡梅倫　立陶宛 藍斯柏吉斯　布林肯 彭佩美　克恩斯　希米利特 卡敏斯基　捷克 帕維爾　chhiáⁿ liām Hôa-gí




一月十三，民進黨候選人賴清德kah副總統候選人蕭美琴當選台灣第16任總統副總統。世界各國相續向lán恭喜：有25个歐盟kah歐洲國家超過200位政要表達祝賀；包括英國外交大臣卡梅倫、立陶宛外交部長藍斯柏吉斯，以及法國、德國、義大利外交部mā tī一月十四kā lán祝賀，其他地區包括日本外務大臣KamikawaYōko（上川陽子）一月十三暗代表日本政府祝賀賴清德當選。美國國務卿布林肯聲明恭喜賴清德當選。一月十四透早，新加坡外交部祝賀賴清德當選總統，澳洲外交kah貿易部祝賀賴清德當選總統。法國國民議會議長彭佩美，英國國會下議院外交委員會主席克恩斯，立陶宛國會議長希米利特，波蘭參議院副議長卡敏斯基，歐盟透過對外事務部lóng即時向lán國表達祝賀。真難得ê是第一遍有kah lán無邦交國家ê總統出聲祝賀，頭一位是捷克總統帕維爾祝賀lán國順利完成民主選舉。第二位是菲律賓總統小馬可仕，一月十三暗祝賀賴清德當選後一屆台灣總統。中國外交部發言人除了抗議以外，koh叫小馬可仕總統tio̍h加讀一kóa冊。猶有真chē賀電講bē完。中國ê反應lóng仝款：向某國表達強烈不滿，某國嚴重違反一个中國原則，向「台獨」分裂勢力發出嚴重錯誤訊號，中國對che強烈不滿、堅決反對，向某國提出嚴正交涉。

一月十四早起，中國駐日本大使館發表聲明表示，「台灣地區選舉結果了後，日本外相公然表示祝賀。中國抗議以外，koh講台灣是中國ê台灣，台灣地區選舉是中國內部事務。嚴肅催促日方深刻反省侵台歷史，bē-sái向『台獨』勢力發出任何錯誤訊號，bē-sái kā台海和平穩定kah中日關係製造干擾。」

Lán beh叫中國大大細細ê官員tio̍h加讀一kóa冊。台灣是台灣人ê台灣，kah中國一點á關係都無。中華人民共和國m̄-bat管過台灣一工，講「台灣地區選舉是中國內部事務」完全無常識！台灣選舉若是中國內部事務，借問中國十四億人kám有一張台灣選票？講「阮嚴肅催促日方深刻反省侵台歷史，」實在是胡言亂語！1894年七月二五發生「日清戰爭」（中國講「甲午戰爭」），清國戰敗，1895年四月十七以簽署《馬關條約》作結束，割讓臺灣島、澎湖群島kah臺澎附屬各島嶼hō͘日本。日本到taⁿm̄-bat侵略過台灣，beh叫日本án-chóaⁿ「深刻反省侵台歷史」？上好笑是，中國足愛講台灣是中國神聖領土不可分割ê一部分。事實上講割tio̍h割、講讓tio̍h讓，偌神聖？家己無讀歷史beh騙siáng！

　　中國目睭金金直直相台灣，ná-chhiūⁿ猶真勇健，但是你若聽中國政府大大細細官員所講ê話，實在是病kah不止無輕鬆。原來中國是目睭金金人傷重！ (240119)

註：卡梅倫　立陶宛　藍斯柏吉斯　布林肯　彭佩美　克恩斯　立陶宛　希米　　利特　卡敏斯基　捷克　帕維爾　　請唸華語